zondag 10 november 2013

Halleluja!

First mission accomplished voor Festival Vocallis! De eerste 22 ambassadeurs voor Zing en Beleef in Limburg zijn geboren. Twee weekenden lang werden zij verwend met de historie, de anekdotes, en vooral met de prachtige muziekstukken van G.F. Händel. Door erover verteld te krijgen maar vooral ook door het zelf zingen van meesterlijke werken onder leiding van de inspirerende dirigent/pianist Hans Veldhuizen.

artistiek leider Roger Braun van Festival Vocallis heet Hans Veldhuizen van harte welkom in Limburg

Hans verzorgt deze Zing en Beleef series al enkele jaren in Het Concertgebouw te Amsterdam. Volgens deelneemster Hanneke Groenteman aan de Zing en Beleef Mattheus 2013, is het een succesvolle format voor 'marktwerking in klassieke muziek' waarin iedereen wegloopt met de dirigent: www.hannekegroenteman.nl/archive/2013/02/13/zing-en-beleef

Vast staat dat de kwaliteiten van Hans de cursisten tot ultiem zanggenot drijft, dat de cursus ieder jaar weer nieuwe deelnemers aantrekt, en er uit de cursus zelfs nieuwe zang initiatieven kunnen ontstaan. En iedereen kan meedoen, of je nu koorervaring hebt, noten kunt lezen of niet. Klinkt natuurlijk allemaal heel goed, maar maak dat ook maar eens waar buiten Het Concertgebouw. In de provincie Limburg bijvoorbeeld?
 
 
 
De intieme groep van Limburgse cursisten van Zing en Beleef Händel was divers samengesteld. Een aantal koorleden uit het Toonkunstkoor Roermond die binnenkort zelf de Messiah gaan uitvoeren; een moeder die zingt in de Maastrichtse Capella Sancti Servatii wiens zoon in Amsterdam woont en daar al Zing en Beleef Mattheüs had meegedaan. Ze waren er nu samen bij! Een bestuurslid van een steeds ouder en kleiner wordend mannenkoor uit Brunssum die geen van zijn koorgenoten kon overtuigen om mee te doen, maar zelf met zijn 77 jaar uit volle borst meezong en ervan genoot. Kortom een groep zangers uit verschillende windhoeken met verschillende achtergronden die de uitdaging aandurfden om buiten hun eigen koorgezelschap en tradities om deel te worden van een nieuw geheel en het zingen op een andere manier zijn gaan beleven.
 
Noten lezen werd ondergeschikt aan zuiver nazingen, want Hans vindt het cruciaal dat het zo snel mogelijk in één keer goed gaat om foute inprenting in de hersenen te voorkomen. Muziek maken doe je tenslotte niet met papier, maar met je hele ziel en zaligheid. Nou dat hebben we zo nu en dan geweten bij al die prachtige muziek van Händel: het meewiegen tijdens 'Come, come! live with pleasure', de AHA-erlebnis bij 'See the conqu'ring hero comes!', tranen over m'n wangen bij de prachtige stem van Hans in het prachtige 'Art thou troubled', ooit zo mooi vertolkt door Kathleen Ferrier en het feest der herkenning bij het 'Halleluja'.
 
 
En na 4 cursusdagen vol inspiratie vond IEDEREEN het jammer dat het alweer voorbij was. Hans toonde zich een zeer tevreden cursusleider en er gingen geluiden op voor een reünie of het samenstellen van een eigen koortje met de deelnemers aan deze cursus. En iedereen wilde terugkeren in het Limburgse vervolg in 2014: een volledige cursus Zing en Beleef Mozart.
 
 
 
 
 
 
Men verheugde zich bovendien op de uitvoeringen van de Messiah tijdens Festival Vocallis op 5 en 10 oktober 2013 en ook dát werd een geweldige belevenis. De cursisten zaten zo ongeveer IN de muziek, en voelden zich daardoor erg betrokken bij de prachtige hoogwaardige en 'organische' uitvoering door muziek- en zangstudenten van de Conservatoria Maastricht en Aken o.l.v. dirigent Ludo Claesen en met medewerking van grote solisten als Claudia Couwenbergh, Eleonora Leoncini, Sejum Eom en Maarten Koningsberger. Behold and see! 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

dinsdag 27 augustus 2013

Inspiratie

Ik woon al zo'n twintig jaar met groot genoegen in Zuid-Limburg, maar nooit eerder bezocht ik het Orlando Festival in Kerkrade. En nu, anno 2013, had ik de opdracht om ter plaatse flyers uit te reiken aan de bezoekers van dit nationaal gewaarde kamermuziek festival ten behoeve van ons eigen festival Vocallis. Dat ik zoiets niet dagelijks doe was te zien: onhandig opgesteld aan de leuningzijde van de trappen van het Wijngrachttheater, veel te dicht op de kaartjescontroleur en de moeizaam ter been zijnde bezoekers een soepele trek aan de leuning belemmerend. Als voormalig oefentherapeut had ik toch beter moeten weten...

 


Maar folders hebben we uitgedeeld; de bezoekersaantallen op de website van Festival Vocallis piekten daags na het Orlando slotconcert behoorlijk! Enfin, niet alleen viel ik op door mijn plaatsing op de trappen, maar ook door mijn Hollandse tongval die meende de broer van Louis van Gaal te herkennen en daar ook zo nodig iets over moest zeggen. Het was 'm niet, maar gelukkig had de man het vaker gehoord.

Na een half uurtje marketing kocht ik, net als mijn slachtoffers,  voor een prikkie een toegangskaartje voor het slotconcert en viel van de ene euforie in de andere. Het werd een avond van inspiratie, een feest van herkenning. Te beginnen met een festivalbezoeker die een rij voor mij zat, zich plots omdraaide en vroeg "bent u Jesje? Jesje Schalm?" Op mijn verwonderde en bevestigende antwoord stelde hij zich voor als Hans Crum. Ik had zijn gezicht niet direct herkend maar herkende zijn naam meteen: mijn favoriete Nederlandse leraar! Zo'n 32 jaar geleden kwam hij als guppie van 26 jaar naar het Hilversums Gymnasium; mijn klas behoorde tot zijn eerste lichting leerlingen; hij inspireerde mij tot schrijven en ja ... zelfs tot solo zingen bij het schoolcabaret. Met het grootste plezier gingen we, mede voor hem, zelfs op zondag naar school om voor het cabaret te oefenen. De kiem voor het zingen is daar geboren. En nu, zo veel jaar later en zo ver van huis, kom ik mijn inspirator opnieuw tegen en is die kiem uitgegroeid tot een beroepsmatige missie!
In de pauze heb ik hem dit getracht te duiden, maar het wonderlijke van deze ontmoeting liet zich niet goed in woorden verpakken.

 
 1982

En dan: op het podium opent het concert met de Liebeslieder Waltzer van Brahms; één van de eerste liederen die ik met mijn eerste koor ooit zong. Ik kende ze nog allemaal en het was prachtig! En alsof het feest der herkenning nog niet compleet was: op het podium nóg een bekende. Achter de vleugel nam Frank van de Laar plaats, een jaargenoot van mij van diezelfde Hilversumse school. Net als door de andere ensembles werd er op hoogstaand niveau gemusiceerd. De musici ademden als één. Opnieuw besefte ik waarom ik zo van kamermuziek houd: samen musiceren zonder je te kunnen verschuilen achter een ander. Het geeft een andere intensiteit en een andere kwetsbaarheid. A night to remember à € 9,50. De onverwachte ontknopingen van deze wonderlijke avond maakten dat ik zingend naar huis ben gereden. Lieder ohne Worte...
 
 

donderdag 21 februari 2013

Zing en Beleef

Limburg is een festival rijker. In juni 2012 organiseerde pianist Roger Braun voor het eerst Festival Vocallis, een internationaal vocaal festival in Vaals. 7 dagen lang genieten van klassieke zang met een lied masterclass en een amtateur workshop door Maarten Koningsberger en Roger Braun, verschillende concerten van internationaal hoog niveau en een grote dosis moed en doorzettingsvermogen van de initiatiefnemers. Het succes van deze eerste editie heeft ertoe geleid dat de komende editie, van 4-13 oktober 2013, uitgebreider wordt: meer dagen, meer concerten, meer regiospreiding, meer deelnemers, meer educatieve projecten...en de hulp van Jesje Verhaegh Projecten & Advies. Want wie van zingen houdt wil hierbij zijn!
 

De programmering 2013 bevat in totaal 12 gevarieerde klassiek vocale concerten met liederen, oratorium, opera, operette en chansons. De concertprogramma's worden ondersteund door een educatief programma met 1 masterclass voor internationale muziekstudenten, verschillende inhoudelijke lezingen, 3 educatieve workshops voor amateurs en een middelbare scholenproject. Vele internationaal vermaarde musici, waaronder de zangers Robert Holl, Maarten Koningsberger, Hubert Delamboye, Harrie Peeters, Ellen van Lier, Daniel Johannsen, Claudia Couwenbergh, Kelly God, de pianisten Rudolf Jansen en Roger Braun en chansonnier/componist Matthias Kadar, treden op als uitvoerenden en deels als masterclass/workshopcoaches.
 
 

 

Nieuw in het programma is ook de cursus Zing en Beleef Händel. Dit succesvolle participatieproject van het Concertgebouw Amsterdam vindt in september 2013 bij ons zijn primeur buitenshuis ter voorbereiding op de meezing Messiah tijdens Festival Vocallis. In 4 dagdelen zal dirigent/cursusleider Hans Veldhuizen, die sinds 2008 met veel enthousiasme de Zing en beleef-cursussen van het Concertgebouw verzorgt, onze cursisten meetrekken in de muziekwereld van Händel. Als bekroning zullen de cursisten tijdens Festival Vocallis koowerken uit de Messiah meezingen in de concerten met professionele zangers en musici. Zing en beleef!
 
 
 
 



zondag 16 december 2012

Het Jaar van de Draak

In China geldt het jaar 2012 als een geluksjaar en spreekt men over ' Het Jaar van de Draak'. Ik heb daar toch andere gedachten bij. Mijn Draak heeft dit jaar wel 7 koppen en het kost mij moeite ze allemaal te verlaan. Of moet ik mij er maar gewoon aan overgeven?



 

A.s. vrijdag is het zover: 21 december 2012, Het Einde van de Wereld.  Ik vermoed dat we dit niet al te letterlijk moeten nemen, het zal hierbij gaan om een verandering in bewustzijnsniveau ten aanzien van het oude wereldbeeld. Er is tenslotte een voelbaar nieuw wereldbeeld aan het onstaan. In een spastische en verstikkende eindsprint worden langzaam aan hele systemen van machtspellen en corruptie blootgelegd op vele fronten in de samenleving. Dit eeuwenoude bekende spel is, onder het mom van beschaving en democratie, in de twintigste eeuw onder het tafelkleed geschoven. Of het nu gaat om de politiek, de rechtspraak, het onderwijs of de zorg, onze democratie lijkt in 2012 verder weg verwijderd van waar zij eigenlijk voor staat. Divide et impera. Nog altijd verdeel en heers.
 
Wie denkt dat hij autonoom nog iets te kiezen heeft komt bedrogen uit in ons systeem van bestuurders en toezichthouders, waarbij het old boys network en de verborgen agenda zwaarder weegt dan het nemen van veranwoordelijkheid in het belang van de samenleving. Een samenleving die, door individualisering en economie, bovendien is verworden tot een zwijgcultuur, waarbij angst voor de eigen positie het wint van loyaliteit en collegialteit.
 
 
 
 
Klokkenluiders worden aangemoedigd zich te melden, zogenaamd beschermd, maar trekken uiteindelijk toch aan het kortste eind. Zie hoe het afliep met klokkenluiders Ad Bos en Floor Drost in de bouwfroude, lees hoe het proces verloopt tegen de vermeende meineed door rechters Hans Westenberg en Pieter Kalbfleisch, zie de resultaten van de onderzoekscommissie naar de Amarantis Onderwijsgroep en volg de ontwikkelingen in de gezondheidszorg, waar geluiden worden gehoord over prijsafspraken tussen ziekenhuizen en zorgverzekeraars die zeker NIET in het voordeel zijn van de patient en die artsen in een positie brengt waarbij zij niet alleen hun financiele, maar zelfs hun medische inhoudelijke verantwoordelijkheid dreigen te verliezen. Prachtvoorbeeld is het nieuwe EPD dat onlangs aan huisartsen werd opgelegd en waar premies in het vooruitzicht werden gesteld voor iedere patient die de huisarts aan de zorgverzekeraar aanlevert. Dit klinkt mij eerder als 'omkoping'  dan als 'stimulering' in de oren. Gelukkig stemde de ledenvergadering van de LHV tegen het voorstel van hun bestuur, maar hoe lang is dit nog vol te houden?
 
Nu moeten we natuurlijk niet alles geloven wat in de kranten wordt geschreven, maar het zijn naar mijn mening teveel incidenten om een zekere rode draad te ontkennen. Het vertrouwen in grote instanties als de overheid en (semi-)publieke organisaties is bij mij tot een dieptepunt gedaald; de omslag naar het nieuwe wereldbeeld kan alleen vanuit onszelf komen. 
 
VAN OUD                  NAAR NIEUW
 
van fragmentatie          naar heelheid
van vervreemding        naar relatie
van conformisme         naar authenticiteit
van moeite                   naar plezier
van discussie               naar dialoog
van dingen                   naar processen
van toeval                    naar keuzes
van chaos                    naar harmonie
van dominantie            naar partnerschap
van hoofd                     naar hart
van angst                     naar liefde

EN VAN ' we zijn slachtoffers geworden van gebeurtenissen en beperkt in wat we kunnen' NAAR ' we co-creeeren onze eigen werkelijkheid en in beginsel kunnen we alles'.

zondag 15 juli 2012

Culturele carrière?

Samenzingen is het begin van de muzikale opvoeding van onze kinderen. Zingen op jonge leeftijd bevordert niet alleen het gebruik van de stem, het gehoor en het ritme, maar bepaalt tevens de ontwikkeling en kwaliteit van het bespelen van een muziekinstrument op latere leeftijd. Het is jammer te moeten constateren dat de huidige generatie PABO juffen en meesters het zingen met kleuters veelal aan hun oudere collega's of kundige ouders moeten overlaten omdat zij zelf niet kunnen/willen zingen. Vakleerkrachten muziek worden wegbezuinigd en ook het zingen thuis is niet meer zo vanzelfsprekend.

Limburgse koorschool Cantarella

Op de muziekscholen kan er volop gezongen worden en in alle genres, maar een complete 'koorscholing' is meestal een beperkt onderdeel van het curriculum. Een degelijke klassieke koorscholing wordt in Zuid-Limburg alleen nog verzorgd door de Limburgse Koorschool Cantarella in Beek.

De kinderen leren hier nog solfège, krijgen ademhalings- en houdingsoefeningen, stemvorming, meerstemmig zingen en treden geregeld op in korenfestivals of participeren in uitvoeringen van  professionele gezelschappen als het LSO en Studium Chorale. Met de komst van twee jonge, nieuwe dirigenten lijkt er voor Cantarella een nieuwe episode aangebroken. De koorschool wil bijdragen aan een kwaliteitsimpuls op het gebied van kinderzang en hoopt door schaalvergroting meer kinderen in Zuid-Limburg te kunnen bereiken.



Als eerste prikkel hiertoe werd op 4 maart 2012 i.s.m. Opera Zuid een openbare kinderkoorzang workshop rondom 'die Zauberflöte' van Mozart georganiseerd in Theater aan het Vrijthof in Maastricht. Na een korte rondleiding achter de schermen door Opera Zuid kregen de aangemelde kinderen in de bovenzaal van het Theater aan het Vrijthof een drietal (zang-) beproevingen te doorstaan aan de hand van het plot van 'die Zauberflöte'. Aan het einde van de workshop zongen zij tenslotte nog een terzet samen met de 3 Knaben van Opera Zuid! De kinderen en toehorende ouders waren erg enthousiast, een certificaat werd uitgedeeld en na afloop van de workshop bezocht een groot deel van de kinderen samen met hun ouders nog de matinee voorstelling van Mozarts 'Zauberflöte' door Opera Zuid.

Het begin van een culturele carriere?...





woensdag 16 mei 2012

De blijde dokter

Hoe help je een ondernemende dokter op weg in zijn nieuwe onderneming? Want dokters weten heel goed wat ze kunnen, maar kunnen ze het ook aan de man brengen? Doen ze wel wat ze zeggen wat ze doen? En wordt dit door bestuurders en patiënten OOK zo begrepen?

Opeens was ik een paar weken marketing- en communicatiestrateeg bij MohsA. Praten met websitebouwers en communicatiedeskundigen, informatie inwinnen bij de dokters in hun overvolle agenda. Wat is jullie missie, welke speerpunten willen jullie uitdragen? Veel teksten schrijven, uitproberen, herschrijven, knippen, plakken en nog eens uitproberen. Hoe zet je dat op papier in een taal die aansluit bij de identiteit van de lezer? En vooral...laat het vriendelijk en toegankelijk overkomen. De patiënt wil een dokter die vertrouwen wekt.


Een kijkje in de keuken van de zorg: patiënten willen niet graag geconfronteerd worden met akelige scenario's, terwijl dokters zich nu juist met akelige scenario's bezig houden. Hoe kun je deze kloof overbruggen? Bijvoorbeeld door een setting te bedenken waar de patiënt zich meer op het gemak zal voelen: laagdrempelig en buiten het ziekenhuis (als de behandeling dat toelaat). Deze diensten kunnen dan bovendien tegen een aantrekkelijk lagere prijs geleverd worden dan in een ziekenhuis. Zorgverzekeraars en patiënten zouden hier van kunnen profiteren.

Maar de overheid heeft, als gevolg van de bezuinigingen, de marktwerking binnen de zorg (ook de verzekerde zorg!) net zo makkelijk weer afgeschaft als destijds ingevoerd. Kreten als 'efficiency, betaalbaarheid, investeren in duurzaamheid en korte toegangstijden' maken weer ouderwets plaats voor 'bureaucratie, budgetbeheersing, fragmentarisch handelen en wachtlijsten'. ZBC's worden de nek omgedraaid en ziekenhuisdirecteuren en zorgverzekeraars zijn de lachende machtige derden. De dokter wordt gestimuleerd tot simpelweg aanwezig zijn i.p.v. prestaties te leveren. En de patiënt kan de rekening betalen, want zijn premie zal exponentieel hoger worden bij overschrijdingen van het macrobudget.



Zoiets als Ajax en Cruijff dus: het kan vriezen en het kan dooien. Meestal zijn het anderen die het spel verstoren, maar uiteindelijk trekt Cruijff aan het langste eind en wordt Ajax gewoon weer kampioen...

zaterdag 10 maart 2012

De week van 'Europa herontdekt'

Een imponerende publieke aftrap van Maastricht & Euregio Maas-Rijn als kandidaat Culturele Hoofdstad van Europa 2018 viel mij ten deel. In een drukbezocht Theater aan het Vrijthof presenteerde op 7 maart jl. het team van VIA2018 en vele anderen die bij dit proces zijn betrokken de eerste versie van het Bidbook. Een indrukwekkende "krant" met als thema 'Europa herontdekt'.

e

Waar in 1992 het Verdrag van Maastricht vooral werd ondertekend vanuit politiek en economisch perspectief, zo lijkt de gevoelshouding van de burgers t.o.v. de huidige Europese crisis er, volgens economen, o.a. mee te maken te hebben dat er destijds te weinig rekening is gehouden met de verschillende culturen. Het is de Maastrichtse bedoeling om die vergeten paragraaf 'cultuur' aan te halen en, 25 jaar na dato, om te zetten in een Nieuw Verdrag van Maastricht.
http://www.limburger.nl/assets/pdf/LD194261537.PDF

Het bidbook opent met de aanstekenlijke woorden van Jean Monnet (founding father van de Europese Gemeenschap van Kolen en Staal, voorloper van de Europese Unie) "Als ik Europa opnieuw mocht vormgeven, zou ik beginnen met cultuur!"

Wat jammer dat de PVV fractie van de Provincie Limburg moeite heeft om dit te begrijpen en opnieuw terugvalt op populisme en zich verschuilen achter heilige huisjes en landsgrenzen. De kansen van de kandidatuur van Culturele Hoofdstad én de noodzaak voor deze regio zijn zeker niet voor jan-en-alleman begrijpelijk. Zeker niet nu de meesten merken dat de broekriem strakker moet worden aangehaald, en thema's als vergrijzing, ontgroening en braindrain de komende jaren de politieke agenda's zullen beheersen. Maar juist daarom moeten we deze kans met beide handen aangrijpen! Het waarom stond vandaag perfect verwoord in Dagblad De Limburger. Ik citeer uit Commentaar, Opinie pagina A10 , vrijdag 9 maart 2012:

Culturele Hoofdstad

Cultuur en economie zijn geen natuurlijke vriendjes van elkaar. De een wantrouwt de ander. Onbegrip overheerst. Cultuur vindt economie al snel plat; economie cultuur elitair. Een kwestie van botsende karakters. met elkaar leven is lastig, langs elkaar heen leven de weg van het zelfgekozen isolement. De een vindt dat de ander het geld verbrast dat de ander zuur verdient. Ook vandaag de dag is dat niet anders: rechts noemt cultuur denigrerend een linkse hobby, waarvoor hardwerkende Nederlanders niet willen betalen.

Dat is jammer. Cultuur en economie mogen dan wel geen gezworen kameraden zijn, ze hebben veel meer gemeen dan ze willen toegeven. Beide putten uit dezelfde bron: de menselijke geest die met zijn voortdurende scheppingsdrang steeds opnieuw vorm en inhoud geeft aan het bestaan. Cultuur en economie zijn daarmee eerder bondgenoten dan vijanden van elkaar. Hun temperament mag verschillen, hun drang om het weerbarstige materiaal naar hun hand te zetten niet.

Economie én cultuur kunnen samen juist bergen verzetten. Een vermoeide samenleving verrijken, inspireren, van nieuwe brandstof voorzien, nieuwe stippen aan de horizon laten zien. Dat is in de kern dan ook precies wat Maastricht Culturele Hoofdstad beoogt. De titel moet Maastricht, Zuid-Limburg en de omliggende euregio helpen ontsnappen aan middelmaat, negativisme, bevolkingskrimp en bleke betekenisloosheid. Ja, cultuur is daarbij het vehikel, maar economie de onmisbare bijrijder. Culturele verheffing gaat hand in hand met economische verheffing, leren vele voorbeelden in de wereld om ons heen.

Jammer genoeg is deze boodschap aan de PVV niet besteed. De partij vindt het maar niks dat Maastricht nadrukkelijk Europa de hand wil reiken bij die zoektocht, hoe logisch en wenselijk dat ook is gezien de historische ligging van de regio in het hart van datzelfde Europa. Maar dat past niet in het bekrompen wereldbeeld van de partij, die Nederland en ook Limburg het liefst helemaal op slot wil doen om dat vermaledijde Europa buiten de deur te houden. Met als rampzalig gevolg een economie die door cultureel zuurstofgebrek stikt."

En dát is een toekomst die ik volgende generaties NIET toewens. Met dank aan de auteur van dit opiniestukje, want beter had ik het niet kunnen verwoorden! Doe mee en teken de petitie SAMEN OP WEG NAAR 2018  http://www.via2018.eu/nl/steun-ons-1/steun-ons.aspx